Przedstawienie w języku angielskim (przekład z niemieckiego) z napisami w językach polskim i angielskim. | Przedstawienie trwa około 3 godzin (w tym 1 przerwa).

Nieczęsto się zdarza, by byt całego państwa zależał od uczuć jednej osoby. Chyba że tym państwem jest Pontevedro, a decydującą w tej kwestii osobą – bawiąca w Paryżu Hanna Glawari, która po mężu bankierze odziedziczyła 20 milionów. Jeśli wyjdzie za cudzoziemca i jej pieniądze opuszczą granice państwa – Pontevedro zbankrutuje. Gra toczy się więc o majątek i miłość. W postać tytułowej wdówki wciela się amerykańska diwa Renée Fleming. Wesoła wdówka to, obok Zemsty nietoperza Johanna Straussa, jedyna operetka, po którą sięgają najpoważniejsze sceny operowe.


Operetka w trzech aktach (1905)
Libretto: Victor Léon i Leo Stein na podstawie komedii Henriego Meilhaca „L’Attaché d’ambassade”
Przekład libretta z języka niemieckiego (oryginału) na język angielski: Jeremy Sams

Premiera niniejszej inscenizacji The Metropolitan Opera: 31 grudnia 2014 roku
PREMIERA SEZONU 2014–15

Treść operetki

AKT PIERWSZY

Ambasador księstwa Pontevedro w Paryżu, baron Mirko Zeta, wydaje bal w ambasadzie. Jego ojczyzna znajduje się na krawędzi bankructwa i baron ma nadzieję, że paryscy goście pomogą mu zebrać pieniądze, których Pontevedro potrzebuje. Jest nawet zadowolony, widząc swoją młodą żonę, Walentynę, flirtującą z Kamilem de Rosillon, młodym Francuzem. Zakłada, że żona próbuje w ten sposób zdobyć francuskie poparcie dla Pontevedro. W rzeczywistości Kamil wyznał Walentynie miłość, pisząc na jej wachlarzu: „Kocham Cię”. Zeta niecierpliwością oczekuje przybycia gościa honorowego – Hanny Glawari, bogatej pontevedryjskiej wdowy. Planuje podsunąć jej Daniłę Daniłowicza, sekretarza ambasady, arystokratę i kobieciarza. Daniło ma ją w sobie rozkochać i poślubić, aby miliony, które odziedziczyła po mężu, nie wpadły w obce ręce i pozostały w Pontevedro. Przybywa Hanna. Już od drzwi obsypywana jest komplementami przez zgromadzonych Paryżan.

Ambasadorowa Walentyna uświadamia sobie, że gdzieś zgubiła wachlarz z kompromitującym ją wyznaniem Kamila i gorączkowo rozpoczyna poszukiwania. Wreszcie, spóźniony, przychodzi Daniło, wykończony po spędzeniu wesołej nocy w restauracji Maxim. Spotyka Hannę. Okazuje się, że ci dwoje byli kiedyś zakochani, ale uboga wówczas Hanna nie była partią odpowiednią dla arystokraty... Unosząc się honorem, Daniło mówi swej dawnej ukochanej, że teraz, gdy ona jest bajecznie bogata, nigdy nie usłyszy z jego ust słów: „kocham cię”. Tymczasem Kromow, jeden z pracowników ambasady, znajduje wachlarz w miłosnym wyznaniem. Przypuszcza, że należy on do jego żony Olgi. Zeta, chcąc oszczędzić Oldze skandalu, mówi, że przedmiot należy do... jego żony Walentyny. Baron rozkazuje Danile ożenić się z Hanną dla dobra księstwa Pontevedro. Ten odpowiada, że może utrzymać z dala od majętnej wdówki wszystkich paryskich podrywaczy, ale sam nigdy jej nie poślubi. Podczas białego walca, gdy panie proszą panów, Hanna wybiera Daniłę i po krótkim przekomarzaniu ci dwoje zgodnie tańczą.

przerwa


AKT DRUGI

Następnego dnia Hanna organizuje przyjęcie w swej willi. Daniło jak zwykle się spóźnia i od razu otrzymuje instrukcje od Zety, aby przyłożył się do swojej misji utrzymania z dala od Hanny paryskich dandysów, a zwłaszcza młodego Kamila. Niegus, podwładny barona, doniósł, że Kamil jest zakochany w jakiejś tajemniczej kobiecie. Zeta chce się dowiedzieć, kim ona jest; jeśli udałoby się zmusić Kamila do jej poślubienia, Hanna byłaby „bezpieczna” przynajmniej ze strony młodego Francuza. Baron uważa, że kluczem do całej tajemnicy jest wachlarz z wyznaniem. Pyta Daniłę, jak odnaleźć jego właścicielkę. Wachlarz z wyznaniem miłości znajduje Hanna i przyjmuje, że to podarek dla niej od Daniły, który nie chce wymówić słów: „kocham cię”. Taniec Daniły i Hanny przerywa Zeta, który wciąż stara się dociec tożsamości kochanki Kamila. Baron zwołuje naradę pracowników ambasady w odosobnionym pawilonie w ogrodzie.

W tym samym miejscu spotykają się Kamil i Walentyna, która w końcu odnalazła wachlarz i teraz pisze na nim odpowiedź na wyznanie Kamila. Podpatrzeni przez Niegusa, wchodzą do pawilonu. Gdy na spotkanie przybywają Zeta i Daniło, Niegus zapobiega dekonspiracji żony barona. Miejsce Walentyny w pawilonie zajmuje Hanna, wprowadzona tylnymi drzwiami. Gdy zgromadzeni mężczyźni nie mogą już wytrzymać z ciekawości, z kim Kamil zamknął się w pawilonie, z wnętrza wyłania się Hanna z Francuzem. Ku zdumieniu wszystkich para ogłasza swoje zaręczyny. Wściekły z zazdrości Daniło odjeżdża do Maxima. Jego wybuch Hanna bierze za niezawodny dowód jego miłości do niej.



AKT TRZECI

Wszyscy bohaterowie przyjeżdżają do Maxima. Za gryzetkę przebiera się Walentyna, która przygotowuje (jako żona ambasadora Pontevedro) niespodziankę dla zgromadzonych gości – tańczy kankana i śpiewa wraz z gryzetkami. Daniło spotyka Hannę. Powołując się na obowiązki wobec kraju, zabrania jej poślubić Kamila. Hanna wyjaśnia mu, że w pawilonie z Francuzem znalazła się, by ratować reputację innej damy. Daniło oddycha z ulgą, ale nadal nie deklaruje swoich uczuć. Może też z czystym sumieniem poinformować Zetę, że Glawari nie wyjdzie za Francuza, ale nie może ujawnić tożsamości damy, którą zastąpiła Hanna w pawilonie. Niegus przynosi zagubiony wachlarz, znaleziony w pawilonie. Zeta końcu rozpoznaje go jako własność swej żony. Ogłasza, że w obliczu zdrady rozwodzi się z małżonką i proponuje małżeństwo Hannie, aby jej fortuna nie opuściła Pontevedro. Hanna wyjawia, że to nic nie da, gdyż zgodnie z testamentem jej zmarłego męża, w przypadku powtórnego zamążpójścia traci ona całą fortunę. Natychmiast wszyscy mężczyźni tracą zainteresowanie Hanną, z wyjątkiem Daniły, który w końcu deklaruje swoją miłość i prosi Hannę o rękę. Glawari przyjmuje oświadczyny i wyjaśnia, że zgodnie z wolą jej zmarłego męża w tej chwili traci cały majątek... na korzyść swego nowego męża. Daniło wybacza jej to drobne niedopowiedzenie. Walentyna tymczasem prosi Zetę, aby przeczytał jej odpowiedź dla Kamila, którą napisała z drugiej strony wachlarza. Widnieje tam napis: „Jestem uczciwą żoną”. Wszystkie połączone na nowo pary i wszyscy zgromadzeni śpiewają piosenkę o nieprzewidywalnych i pełnych niespodzianek kobietach.



Nieczęsto się zdarza, by byt całego państwa zależał od uczuć jednej osoby. Chyba że tym państwem jest Pontevedro, a decydującą w tej kwestii osobą – bawiąca w Paryżu Hanna Glawari, która po mężu bankierze odziedziczyła 20 milionów. Jeśli wyjdzie za cudzoziemca i jej pieniądze opuszczą granice państwa – Pontevedro zbankrutuje. Gra toczy się o majątek i miłość. „Wesoła wdówka” to obok „Zemsty nietoperza” Johanna Straussa syna jedyna operetka, po którą sięgają najpoważniejsze sceny operowe, choćby z okazji sylwestra. Tak jest w tym roku w Met. W postać tytułowej wdówki wciela się amerykańska diwa Renée Fleming, którą podziwialiśmy już między innymi w „Rusałce” i „Thaïs”. Spektakl przygotuje znana z Broadwayu reżyserka i choreografka Susan Stroman. Szampańska zabawa w rytmie kankana murowana!



Z komentarza Piotra Kamińskiego

O ile francuski oryginał [wodewil] rozrywał się w ambasadzie jednego z istniejących wówczas jeszcze miniksiąstewek niemieckich, Léon i Stein wybrali Montenegro (Czarnogórę), pośpiesznie przemalowane na Pontevedro z przyczyn politycznych (na 10 dni przed premierą w prawdziwej Czarnogórze przyjęto konstytucję i wybrano rząd). [...] Libretto jest lekkie jak piórko i doskonale skonstruowane, związując obie pary motywacjami równie przejrzystymi, co rozkosznie i „po ludzku” dwuznacznymi. Honor wzbrania Daniłowi poślubić bogatą wdowę i dopiero po trzyaktowej scenie zazdrości porzuci on wolność lowelasa. Kamil i Valencienne oddają się zamiast błazenadzie, właściwej „parze buffo”, subtelnemu kontredansowi erotycznemu, którego rezultat nie jest wcale przesądzony. Tak oto Lehár, Léon i Stein wykorzystują po mistrzowsku konwencje gatunku, nigdy im nie ulegając, a nawet znajdując w nich nową, świeżą treść: salonowe pasożytnictwo, stroje wieczorowe, nieustanne bale i przyjęcia, wyśmiewane przez Tuwima w jego nieśmiertelnym pamflecie na operetkę, służą charakteryzacji postaci, ciesząc zarazem choreograficznym urokiem: walc, valse lente, mazur, polonez, kankan, galop, marsz, „koło” bałkańskie... [...] Nie ma potrzeby przypominać czytelnikowi wszystkich „przebojów” tej partytury, dwóch błyskotliwych entrées bohaterów, pieśni o Wilii z jej nastrojowym akompaniamentem, cokolwiek obcesowego septetu dżentelmenów czy kankana gryzetek, gdzie Valencienne i jej koleżanki kuszą i szokują nagłymi „zjazdami” w rejestr piersiowy. Partia Daniły, napisana dla „barytenora”, zniesie oba typy głosu, pod warunkiem wszakże, by wykonawca nosił frak jakby się w nim urodził – a w naszych czasach cecha stała się rzadsza od wokalnego mistrzostwa...

Piotr Kamiński, „Tysiąc i jedna opera”, t. 1., s. 768–769, Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008.



Lucjan Kydryński o „Wesołej wdówce”

Hannę Glawari śpiewały oczywiście wszystkie najznakomitsze gwiazdy operetki. W Polsce do historii przeszły w tej partii Wiktoria Kawecka (1906, 1921) i Lucyna Messal (1919), a spośród wielkich gwiazd naszej wokalistyki śpiewała Hannę także Marcelina Sembrich-Kochańska. W skali światowej ogromny rozgłos zyskała inscenizacja „Wesołej wdówki” na nowojorskim Broadwayu (1944) w reż. Jana Kiepury, z nim (hr. Daniło) i Martą Eggerth (Hanna) w rolach głównych. W III akcie Kiepura włączył do operetki… „Kujawiaka” Wieniawskiego, swój popisowy utwór, śpiewając go – po polsku. Na ekranie natomiast warto odnotować trzy wersje operetki: z Johnem Gilbertem i Mae Murray w reż. Ericha von Stroheima (1925), z Jeanette McDonald i Maurice Chevalierem w reż. Lubitscha (1934), z Fernando Lamasem i Laną Turner w reż. Curtisa Bernharda (1952). Lamas (hr. Daniło) sam śpiewał tutaj niemal wszystkie arie i duety łącznie z... „Pieśnią o Wilii” i romancą Kamila.

Lucjan Kydryński, „Przewodnik operetkowy”, wyd. 5., s. 298–299, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1994.



RENÉE FLEMING sopran
Hanna Glawari

Amerykanka. Bardzo często nazywana pierwszym sopranem USA. Widzom transmisji z cyklu „The Metropolitan Opera: Live in HD” znana doskonale: można było ją podziwiać jako tytułową Thaïs, Armidę i Rodelindę w dziełach J. Masseneta, G. Rossiniego i G. F. Händla, Marszałkową w „Kawalerze srebrnej róży” i Madeleine w „Capriccio” R. Straussa, Tatianę w „Eugeniuszu Onieginie” P. I. Czajkowskiego czy Desdemonę w „Otellu” G. Verdiego, a w ubiegłym sezonie jako niezapomnianą Rusałkę w operze Dvořáka. W Met wystąpiła po raz pierwszy w 1991 roku, wcielając się w postać Hrabiny w „Weselu Figara” W. A. Mozarta. Do tej pory zaśpiewała na nowojorskiej scenie w ponad 230 przedstawieniach. Niekwestionowana gwiazda także innych ważnych teatrów operowych świata – choćby mediolańskiej La Scali czy londyńskiej Covent Garden – choć, jak przyznała w jednym z wywiadów, nie jest stereotypową diwą operową, bo, jak większość mam, wstaje o 7 rano, by zrobić dzieciom kanapki do szkoły. Nagrywa dla Decca i Deutsche Grammophon. Pięciokrotna laureatka Nagrody Grammy. Artystka jest świetną interpretatorką twórczości R. Straussa (partie operowe i pieśni). W świadomości wielbicieli muzyki współczesnej zapisała się rolą Blanche DuBois w „Tramwaju zwanym pożądaniem” – powstałej pod koniec XX wieku operze André Previna, opartej na słynnej sztuce Tennessee Williamsa. Jest również specjalistką w dziedzinie jazzu. W tym roku, jako pierwsza w historii śpiewaczka operowa, wykonała hymn narodowy USA podczas Super Bowl. Nie stroni od lżejszej muzy, więc operetkowa partia to tylko kolejny krok w jej niezwykłej karierze.



NATHAN GUNN baryton
Hrabia Daniło Daniłowicz

Amerykanin urodzony w stanie Indiana. Absolwent University of Illinois w Champaign-Urbana, gdzie obecnie powrócił, aby nauczać wokalistyki. Występował na wszystkich najważniejszych scenach Stanów Zjednoczonych: The Metropolitan Opera w Nowym Jorku, San Francisco Opera, Lyric Opera of Chicago, Houston Grand Opera, Seattle Opera, Dallas Opera, Opera Company Philadelphia, Pittsburgh Opera. Na arenie międzynarodowej miał okazję prezentować się na deskach Royal Opera House Covent Garden w Londynie, Opéra national de Paris, Bayerische Staatsoper w Monachium, Theater an der Wien w Wiedniu, Teatro Real w Madrycie i Theatre Royal de la Monnaie w Brukseli. Poza walorami głosowymi ceniony jest jako operowy „przystojniak”, co nie jest częste wśród śpiewaków operowych. W 2008 roku znalazł się nawet na liście magazynu „People”: „The Sexiest Men Alive” („Najseksowniejsi żyjący ludzie/mężczyźni”). Od 2013 roku Gunn jest dyrektorem naczelnym Lyric Theatre @ Illinois na University of Illinois School of Music. W roku 2012 Opera Company Philadelphia mianowała go dyrektorem do spraw planowania wstawień nowego repertuaru amerykańskiego. Jako pedagog współpracuje z żoną, doktorem coachingu i akompaniatorką z tytułem profesora nadzwyczajnego.



SUSAN STROMAN reżyser i choreograf

Wielokrotnie nagradzana za inscenizacje i choreografie wystawiane m.in. na Broadwayu. Ma na swoim koncie imponująca liczbę nagród: laureatka pięciu Tony Award, dwóch Laurence Olivier Award, pięciu Drama Desk Award, aż osiem razy nagradzana przez krytyków Outer Critics Circle Award, pięć razy otrzymała Fred Astaire Award oraz George Abbott Award za wybitne osiągnięcia w teatrze. Była autorką reżyserii i choreografii musicalu „Producenci” – rekordowego laureata 12 Nagród Tony. Współtworzyła, także nagrodzony, musical „Kontakt” dla Lincoln Center. Inne jej realizacje na Broadwayu to: „The Scottsboro Boys”, „Młody Frankenstein”, „Żaby”, „Oklahoma!”, „Muzyk”, „Steel Pier”, „Big”, „Showboat”, „Piknik” i „Crazy for you”. Poza Broadwayem wyreżyserowała m.in. „A World Goes ‘Round”, „Flora Red Menace” i „Szczęście”. Przez 10 lat przygotowywała choreografię do corocznego spektakularnego koncertu świątecznego „A Christmas Carol” w Madison Square Garden. Dla New York City Opera przygotowała choreografie do „A Little Night Music” i do „Don Giovanniego”. Stworzyła pełnospektaklowy balet „Double Feature” dla New York City Ballet. Inne jej balety to: „Z miłości do księcia” dla New York City Ballet oraz „Take Five” dla Pacific Northwest Ballet. Otrzymała nagrodę American Choreography za pracę w Columbia Pictures przy filmie „Center Stage” (2000). Jej filmowa wersja „Producentów. The Movie Musical” (2005) była nominowana do czterech Złotych Globów.



SIR ANDREW DAVIS dyrygent

Brytyjczyk, urodzony w 1944 roku w Hertfordshire, studiował w King’s College w Cambridge. Od 2000 roku jest dyrektorem muzycznym Lyric Opera of Chicago, z którą niedawno przedłużył kontrakt do 2021 roku i z którą występuje na całym świecie, w tym często w Azji. W styczniu 2013 roku rozpoczął również swoją kadencję na stanowisku głównego dyrygenta Orkiestry Symfonicznej w Melbourne i Toronto Symphony Orchestra. Współpracuje z wieloma innymi znakomitymi zespołami orkiestrowymi, w tym z: BBC Symphony Orchestra, New York Philharmonic, Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Royal Concertgebouw, Royal Scottish National Orchestra, Philharmonia Orchestra w Londynie. Wielokrotnie występował podczas słynnych Proms. W ostatnich sezonach Sir Andrew Davis dyrygował m.in. „Parsifalem”, „Łaskawością Tytusa”, „Elektrą”, „Simonem Boccanegrą”, „Werterem” i „Śpiewakami norymberskimi” (Chicago), „Kopciuszkiem” Masseneta i „Rusałką” Dvořáka (Barcelona). Poprowadził także wykonanie „War Requiem” Brittena z Philharmonia Orchestra na festiwalu w Edynburgu. Od wielu lat staje na podium dyrygenckim The Metropolitan Opera; po przerwie wrócił do tego teatru w 2012 roku, dyrygując „Don Giovannim” W. A. Mozarta. Z powodzeniem dyryguje spektaklami operowymi w najlepszych teatrach europejskich, od mediolańskiej La Scali aż po Glyndebourne Festival i Bayreuther Festspiele. Mieszka w Chicago z żoną sopranistką i pudlem Winnie.



Tłumaczenie i opracowanie: Katarzyna Gardzina-Kubała, Bartłomiej Majchrzak.

Źródła:
1. Materiały promocyjne The Metropolitan Opera.
2. Wyciąg fortepianowy wskazany przez The Metropolitan Opera.
3. Piotr Kamiński, „Tysiąc i jedna opera”, t. 1. i 2., Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008.
4. Lucjan Kydryński, „Przewodnik operetkowy”, wyd. 5., Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1994.
``

powrót do strony głównej