Dofinansowano ze środków Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego

Olivier MESSIAEN Kwartet na koniec Czasu na skrzypce, klarnet, wiolonczelę i fortepian (1940/41)*

„Moja wiara to wielki dramat mego życia. Jestem wierzący, więc śpiewam słowa Boga tym, którym wiary brak. Daję pieśni ptaków tym, którzy mieszkają w miastach i nigdy ich nie słyszeli, tworzę rytmy dla tych, którzy znają jedynie wojskowe marsze i jazz, i pokazuję kolory tym, którzy ich nie widzą”
Olivier Messiaen

Zapraszamy na koncert kameralny, który wypełni arcydzieło Oliviera Messiaena w wykonaniu czterech wybitnych muzyków, absolwentów najlepszych uczelni polskich i zagranicznych: braci Adama i Szymona Krzeszowców, Artura Pachlewskiego oraz Piotra Sałajczyka.
Ośmioczęściowy, opatrzony tytułami nawiązującymi do Biblii Kwartet na koniec Czasu Oliviera Messiaena inspirowany jest X Księgą Apokalipsy wg Św. Jana. Nie jest to jednak muzyka – jak by się wydawało – monumentalna, o charakterze zdecydowanie dramatycznym. Kompozytor położył nacisk głównie na natchnioną atmosferę utworu, urzekającą ezoterycznym pięknem.
Na pierwszej stronie partytury umieścił inskrypcję „Pamięci Anioła Apokalipsy, który wznosi ramię ku niebu, mówiąc: Nie będzie już czasu”. Części różnią się zarówno klimatem, jak i obsadą instrumentalną, i tak np. w rozpoczynającej utwór Liturgii kryształu klarnet symbolizuje poranny śpiew kosa i słowika, a dźwięki fortepianu podobne są „kroplom wody w tęczy”.
Natomiast pełna religijnego uniesienia Pochwała wieczności Jezusa to duet wiolonczeli i fortepianu. Z kolei w Tańcu gniewu na siedem trąb instrumenty imitują gongi i apokaliptyczne trąby.
W sumie powstało dzieło natchnione – z efektownymi rytmicznymi pomysłami francuskiego artysty, za które jest tak lubiany przez słuchaczy. Prawykonanie Kwartetu miało miejsce 15 stycznia 1941 roku w Stalagu VIII A w Görlitz, gdzie przetrzymywany był Olivier Messiaen jako jeniec wojenny. Po powrocie kompozytora z niewoli (połowa lutego 1941 r.) utwór wykonywany był parokrotnie w Paryżu. Od tamtej pory stale gości na estradach koncertowych całego świata, wzbudzając niebywałe emocje wśród słuchaczy. Jak twierdzi Jerzy Stankiewicz, w 2008 – Roku Messiaena – w setną rocznicę urodzin kompozytora, liczba jego wykonań wzrosła do 300, co oznacza, że niemal każdego dnia gdzieś na świecie prezentowano to magnum opus Messiaena – kompozytora, organisty, nauczyciela, ornitologa z zamiłowania – człowieka głęboko wierzącego. Wszystko to miało wielki wpływ na powstanie tego i innych utworów francuskiego artysty.
Koncert poprzedzi krótkie słowo wstępne Jerzego Stankiewicza.



SZYMON KRZESZOWIEC
Jest absolwentem Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego i Conservatorium van Amsterdam. Grę skrzypcową doskonalił pod kierunkiem takich pedagogów, jak: Herman Krebbers, Roman Lasocki, Krzysztof Węgrzyn. Prowadzi ożywioną działalność koncertową jako solista i kameralista, występował w większości krajów europejskich, a także w Chinach, Korei, Meksyku i USA. Ma na swoim koncie szereg nagrań płytowych, m.in. dla Sony Classical, ECM, EMI, DUX, Radia Katowice. Jest laureatem konkursów skrzypcowych w Brescii, Poznaniu i Warszawie. Od 2001 występuje jako prymariusz Kwartetu Śląskiego, z którym otrzymał m.in. „Złotego Orfeusza za najlepszą interpretację utworu polskiego kompozytora podczas Festiwalu „Warszawska Jesień” w 2002 oraz nagrodę „Fryderyk” za najlepszy album roku 2004 w kategorii muzyki kameralnej. W 2008 wszyscy czterej muzycy otrzymali Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2009 został stypendystą programu Narodowego Centrum Kultury „Młoda Polska”. Występuje w trio smyczkowym Aristos, z którym zdobył pierwsze nagrody na konkursach muzyki kameralnej w Kopenhadze i Sondershausen w 2006. Współpracuje z pianistą Wojciechem Świtałą, z którym dokonał nagrania kompletu sonat skrzypcowych Johannesa Brahmsa. Jest pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Skrzypcowego w Katowicach. Poza aktywnością estradową zajmuje się również pedagogiką, prowadząc klasę skrzypiec w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Od wielu lat jest wykładowcą Międzynarodowej Akademii Sztuki w Zakopanem oraz Festiwalu Kameralistyki „Ensemble” w Książu.


ARTUR PACHLEWSKI
Należy do grona najwybitniejszych polskich klarnecistów ostatnich lat. Artyści, z którymi współpracował, a także krytycy muzyczni, podkreślają znakomitą technikę instrumentalną, wielką muzykalność oraz wyjątkową wszechstronność pozwalającą muzykowi na swobodne poruszanie się po obszarach muzyki klasycznej, romantycznej i współczesnej. Jako jedyny Polak, będąc stypendystą rządu niemieckiego, ukończył studia w mistrzowskiej klasie prof. Eduarda Brunnera w Hochschule des Saarlandes für Musik und Theater. Jest także absolwentem warszawskiej Akademii Muzycznej i European Mozart Accademy. Wykonywał z polskimi i zagranicznymi orkiestrami solowy repertuar klarnetowy od Telemanna przez Mozarta do Pendereckiego. Występował jako solista i kameralista na najważniejszych imprezach muzycznych w Europie, m.in.: na Festiwalu Fundacji Mozartowskiej w Pradze, Rotterdam Music Biennale, w Palazzo Altieri w Rzymie, w Niemczech – na festiwalach Kronos Quartet i Luciano Berio. Współpracował ze znakomitymi artystami, jak: Michael Chance, David Crane, Szabolcs Esztényi, Simon Joly, Alexander Mayer, Oriola Romani, Tomasz Strahl, Ernst Würdinger. Koncertował z towarzyszeniem: kwartetów – Wilanów, Śląski, Camerata, Royal Quartet, Gessler Quartet, a także z BBC Singers, Ensemble Ricercare. Nagrywał dla Polskiego Radia oraz Telewizji Polskiej, niemieckiego radia SR, rozgłośni BBC, firm fonograficznych Dux, Legato, Musica Sacra, Sony, NAXOS. Płyta z jego udziałem zdobyła Supersonic Pizzicato Award, inne były trzykrotnie nominowane do nagrody Fryderyk. Wkrótce ukaże się najnowsza płyta z udziałem Artura Pachlewskiego nagrana z orkiestrą Filharmonii Narodowej dla firmy Naxos, na której znajdzie się m.in. Sinfonietta nr 2 na klarnet i orkiestrę Krzysztofa Pendereckiego.


ADAM KRZESZOWIEC
Jest laureatem międzynarodowych konkursów wiolonczelowych w Londynie, Paryżu, Hradec, Warszawie, Katowicach, półfinalistą konkursu im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie, Międzynarodowego Konkursu Muzycznego w Genewie oraz konkursu im. Mścisława Rostropowicza w Paryżu. Ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie prof. Pawła Głombika, otrzymując także nagrodę specjalną rektora. Studiował również w Hochschule für Musik und Tanz w Kolonii pod kierunkiem prof. Fransa Helmersona, a obecnie kontynuuje naukę w Chapelle Musicale Reine Elizabeth w Brukseli pod kierunkiem Gary Hoffmana. Od 2012 wykłada w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Koncertował jako solista i kameralista w największych salach Europy, jak: Wigmore Hall w Londynie, Victoria Hall w Genewie, Salle Gaveau w Paryżu, Sali im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. Współpracował z wieloma orkiestrami filharmonicznymi w kraju, a także z NOSPR, Morphing Vienna Chamber Orchestra, Kammerorchester Arcata Stuttgart, Orchestre de Chambre de Wallonie, Orkiestrą Kameralną AUKSO, Bratysławską Orkiestrą Kameralną. Jako kameralista występował w ramach festiwali: Seiji Ozawa Academy, Schleswig-Holstein Musik Festival, Verbier Festival, Ensemble Festival w Książu, Podium Festival. Był stypendystą Ministra Kultury, Prezydenta Miasta Katowice, Marszałka Województwa Śląskiego, laureatem programu stypendialnego „Młoda Polska” Narodowego Centrum Kultury. Otrzymał również nagrodę fundacji Yamaha. W 2013 został nominowany do nagrody Fryderyk za nagranie I Koncertu wiolonczelowego Grażyny Bacewicz. Artysta gra na osiemnastowiecznym instrumencie Rafaelo Gagliano, który jest własnością Związku Polskich Artystów Lutników.


PIOTR SAŁAJCZYK
Ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie prof. Józefa Stompla, studia uzupełniał w Mozarteum w Salzburgu w klasie prof. Pavla Gililova. Obecnie jest asystentem w macierzystej uczelni. Swoje umiejętności doskonalił na kursach mistrzowskich prowadzonych przez Aleksieja Maksymowa, Wiesława Szlachtę, Christophera Wynekena oraz Krystiana Zimermana. Występował na prestiżowych festiwalach muzycznych, koncertował jako solista m. in. Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Filharmonią Śląską, Sinfonią Juventus. Współpracuje z Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy AUKSO oraz Orkiestrą Muzyki Nowej. Jako kameralista współpracuje m.in. z Urszulą Kryger, Piotrem Pławnerem oraz Kwartetem Śląskim. Jest członkiem kwintetu fortepianowego Lasoń Ensemble działającego pod patronatem miasta Mikołowa. Jako oficjalny pianista bierze udział w takich wydarzeniach jak Międzynarodowy Konkurs Młodych Talentów w Oldenburgu (Niemcy) i Sommerakademie Mozarteum w Salzburgu. W 2009 został zaproszony do Berlina i Poczdamu na cykl recitali z muzyką najnowszą niemieckich i polskich kompozytorów. Na koncercie finałowym Warszawskiej Jesieni 2011 wykonywał z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej partię głosu syntetycznego w utworze Breaking News Aleksandra Nowaka. Laureat wielu międzynarodowych festiwali oraz konkursów (m. in. Międzynarodowego Konkursu im. F. Chopina dla Dzieci i Młodzieży w Szafarni, Konkursu Muzyki XX I XXI w. w Radziejowicach, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku). Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci. Jego debiut fonograficzny (ostatnie sonaty L. van Beethovena oraz F. Schuberta wydane przez firmę DUX w 2011) został wyróżniony nagrodą Maestro francuskiego miesięcznika Pianiste oraz luksemburskim Pizzicato Supersonic Award.

powrót do strony głównej